Emocje u dziecka przedszkolnego są niestałe. Zmieniają się bardzo szybko i krótko trwają. Dziecko w młodszym wieku przedszkolnym często wybucha złością, nie potrafi regulować ekspresji własnych emocji i uczuć. Rozwój emocjonalny służy wzrostowi samokontroli dziecka.

Czynnikami emocjonalnymi u dziecka są spostrzeżenia oraz wyobrażenia. Oprócz ruchów i mimiki służących do wyrażania uczuć, dzieci włączają reakcje werbalne. Reakcje emocjonalne wobec innych ludzi stają się bardziej złożone. Dziecko zaczyna formułować oceny estetyczne i moralne. W przedszkolu słucha opowiadań o innych ludziach radzących sobie z różnymi problemami np. lękiem co pozwala mu na lepsze radzenie sobie z własnymi emocjami. Zaczyna rozumieć emocje, gdy coś straci, np. ulubioną zabawkę jest smutne. Dopiero pod koniec wieku przedszkolnego uczucia się stabilizują i pogłębiają. Mówić tu można już o równowadze uczuciowej. Nastroje dziecka nie są już zmienne, dziecko nie wybucha tak jak w poprzednich latach swojego życia. Potrafi odróżniać nastroje u dorosłych a nawet potrafi się do nich dostosować. Pod koniec wieku przedszkolnego czyli mniej więcej ok. 6 roku życia sfera emocjonalna jest jednak bardzo delikatna i trudna do kształtowania. Żeby proces rozwoju emocjonalnego przebiegał prawidłowo, dziecko musi wiedzieć, że dorosły interesuje się jego odczuciami. Musi mieć zaspokojone najważniejsze dla niego potrzeby takie jak miłość, bezpieczeństwo, akceptacja, uznanie. Dziecko w wieku przedszkolnym mnoży swoje zainteresowania oraz zawiera przyjaźnie. Rozwój sfery emocjonalnej zależy bowiem w dużej mierze od kontaktów społecznych dziecka. W wieku przedszkolnym dziecko ma większe możliwości do nawiązywania kontaktów z innymi niż dziecko młodsze, które przebywa cały czas tylko w towarzystwie rodziców bądź opiekunów i jest zbyt małe na osobiste zawieranie znajomości. W przedszkolu dziecko poznaje nauczycieli, swoich rówieśników. Stopniowo wdraża się do przestrzegania zasad współżycia w grupie, uczy zachowywania się w różnych sytuacjach przedszkolnych. Uczy się pełnić różnych ról społecznych. Podstawową formą działalności dziecka w przedszkolu jest zabawa. Wpływa ona na osobowość dziecka. Przez zabawę dziecko poznaje świat, kształci swój umysł, poznaje stosunki społeczne panujące w świecie. Zaspokaja potrzebę aktywności, rozładowuje napięcia emocjonalne. W wieku przedszkolnym wyróżnić można następujące rodzaje zabaw: tematyczne - dziecko bawi się w "coś" lub w "kogoś". Uczy się przy tym wykonywania podstawowych czynności życiowych, uczy się ról społecznych. Przy takich zabawach dziecko często korzysta ze swojej wyobraźni; dydaktyczne - mają na celu rozwijanie myślenia dziecka poprzez różnego rodzaju układanki, rebusy, puzzle. Ta grupa zabaw przeznaczona jest bardziej dla starszych dzieci przedszkolnych; teatralne - dziecko ćwiczy tu umysł poprzez uczenie się pewnych ról teatralnych, zdobywa umiejętności słuchania, poruszania się w przestrzeni. Tutaj wykształca się u dziecka także poczucie humoru. Podczas występów dziecko zauważa, że istnieją sytuacje zabawne, z których inne dzieci się śmieją; ruchowe - zawierają elementy ruchów takie jak skakanie, bieganie. Uczą współdziałania w grupie, zdrowej rywalizacji, reguł; tropiące - to taka grupa zabaw, która ma na celu bezpośredni kontakt dziecka z otaczającym je światem np. z przyrodą. Dziecko przez taką zabawę uczy się poszukiwania, tropienia, zdobywania. W zabawie tej dziecko uczy się samodyscypliny, spostrzegawczości. Zacieśniają się tutaj często więzi koleżeńskie; konstrukcyjne - są to zabawy, w których dziecko coś buduje czy to z klocków, patyków, kamieni czy innych materiałów. Dla dziecka staje się ważne to co samo zbudowało, chroni swój wytwór pracy. Uczy się współpracy z innymi dziećmi. Do istotnych form działalności dziecka w wieku przedszkolnym należy też twórczość plastyczna. Dziecko rysuje, maluje, wycina, a przy tym ćwiczy swoje umiejętności manualne.

Oprac. mgr Joanna Jakubiszyn