Obecna sytuacja nie jest łatwa zarówno dla rodziców jak i dla małych dzieci, które potrzebują ruchu i przestrzeni do zabawy, by zaspokoić swoje potrzeby rozwojowe. Okres wczesnego dzieciństwa to czas rozwoju wielu ważnych umiejętności. By przebiegał prawidłowo, istotne jest funkcjonowanie i stymulacja wielu obszarów rozwojowych.

Zabawy manualne

Zabawy manualne, rozwijające motorykę małą, mają wpływ na ogólny rozwój dziecka w tym także i mowy. Rozwijają mięśnie dłoni, ćwiczą koordynację, manipulację przedmiotami, a także planowanie motoryczne. Są to umiejętności bazowe do nabycia w przyszłości innych, bardziej złożonych jak np. pisanie. Podczas codziennych zabaw warto wykorzystać plastelinę, tworzyć masy plastyczne, nawlekać koraliki lub makaron na sznurek, malować palcami umoczonymi w farbie, tworzyć konstrukcje z klocków, włączyć dziecko do aktywności w kuchni- gotowanie, przesypywanie i dotykanie różnych produktów spożywczych to również świetna zabawa.

Zabawy ruchowe z dzieciństwa mamy i taty:)

• Raz, dwa, trzy – baba Jaga patrzy - Jedna osoba to baba Jaga. Stoi tyłem do pozostałych i woła: „Raz, dwa trzy, baba Jaga patrzy”. W tym czasie dzieci szybko biegną w jej stronę. Na słowo „patrzy” Baba Jaga odwraca się. Kto nie zdołał się zatrzymać w bezruchu, wraca na start, kto dotknie Baby Jagi, ten zajmuje jej miejsce.
• Ciuciubabka - Dziecko, które jest ciuciubabką, stoi w środku koła z zawiązanymi oczami. Dziecko śpiewa znaną piosenkę, a ciuciubabka próbuje je złapać.
• Kolory - Dziecko trzyma piłkę. Pozostałe osoby siadają w szeregu naprzeciw niego. Prowadzący rzuca piłkę po kolei do każdego, wymieniając przy tym różne kolory, łapią i odrzucają piłkę. Nie można jej złapać, gdy rzucający piłkę powie „czarny!”. Zmiana z prowadzącym następuje, gdy ktoś złapie piłkę, mimo że padło hasło „czarny!”.
• Balonik - „Baloniku mój malutki, rośnij duży, okrąglutki. Balon rośnie, że aż strach, przebrał miarę, no i... bach!”. To świetna zabawa, uwielbiana przez maluchy obojga płci.
• Gra w klasy - Narysuj na chodniku kratki do gry w klasy i ponumeruj je do pięciu. Pokaż dziecku, jak rzucić kamyk, patyk na jedną z kratek. Zachęć malca do skakania po kratkach, aż znajdzie się na numerze, na który upadł rzucony przedmiot.
• Jaś - Dwie osoby stojące naprzeciw siebie rzucają do siebie piłkę. Trzecia osoba ustawia się twarzą do rzucającego i próbuje przechwycić piłkę. Może to zrobić wtedy, gdy rzut będzie niecelny i piłka upadnie, lub gdy, podskakując wysoko, złapie ją. Kiedy „głupi Jaś” przechwyci piłkę, zamienia się miejscem z dzieckiem, które właśnie rzucało.
• Celowanie - Ustawiamy na środku dużą piłkę lub inny przedmiot (np. duże wiaderko). Metr od niej rysujemy linię, na której stają rzucające osoby. Każde otrzymuje małą piłkę (można zrobić z papieru, gazety), którą stara się trafić w piłkę (lub do wiaderka). Po dwóch kolejkach staramy się zwiększyć odległość. Z piłką najlepiej bawić się na podwórku, ale można tez w domu, tylko trzeba uważać na żyrandole i przedmioty, które mogą niechcący ulec zniszczeniu:).
• A może rower, rolki, hulajnoga, jeżeli dziecko jeszcze nie potrafi jeździć na rowerze lub rolkach, to być może okres pandemii okaże się dobrym czasem na naukę tych wspaniałych umiejętności.

Zabawy s³uchowe

W warunkach domowych można zorganizować wiele zabaw stymulujących percepcję słuchową, która ma ogromny wpływ na rozwój mowy dziecka. Spostrzeganie, różnicowanie oraz identyfikowanie dźwięków:

• podczas pobytu w ogrodzie / na tarasie/ na balkonie– dziecko wsłuchuje się w otaczające je dźwięki i stara się nazywać co usłyszało.
• naśladowanie odgłosów zwierząt i otoczenia (np. sss- wąż, szszsz- wiatr, bzzz-mucha);
• wykorzystując przedmioty w pomieszczeniu– dziecko może mieć zasłonięte oczy lub siedzieć tyłem do rodzica, który celowo wytwarza dźwięki wykorzystując przedmioty w najbliższym otoczeniu, np. zamyka szufladę/szafę, odsuwa krzesło, otwiera książkę, włącza suszarkę/odkurzacz/mikrofalę, spuszcza wodę, przesypuje makaron do pudełka, itd – dziecko po usłyszeniu dźwięku określa go.
• zabawy z instrumentami: wystukiwanie/wyklaskiwanie rytmu – rodzic siada przed dzieckiem, prezentuje dziecku prosty rytm, który ma odtworzyć;
• gra na instrumentach z różnym natężeniem (głośno - cicho) lub tempem (szybko - wolno), dziecko może poruszać się w różny sposób w zależności od usłyszanego dźwięku: głośno - podskakuje, cicho - kuca, szybko - biegnie, wolno - porusza się powoli.
• ćwiczenia pamięci słownej - rodzic mówi do dziecka szeptem przez papierową tubę/rurę: pojedyncze słowa, proste zdania, zagadki. Zadaniem dziecka jest powtórzyć co usłyszało lub rozwiązać zagadkę.
• zabawy z muzyką – słuchanie i śpiewanie piosenek, zabawy muzyczno - ruchowe;
• słuchanie audiobooków, słuchowisk, a następnie prowokowanie dziecka do rozmowy na temat usłyszanej historii/bajki;
• zabawy z sylabami – dzielenie na sylaby słów (imion, nazw przedmiotów z najbliższego otoczenia). W początkowym etapie kształtowania u dziecka umiejętności podziału na sylaby, by ułatwić mu ćwiczenie warto wykonywać je wspólnie z nim- jednocześnie dokładając ruch np. wyklaskiwanie w dłonie lub stukanie w bębenek.

Codzienne czytanie to super sprawa!

Czytanie dziecku jest bardzo korzystne nie tylko w aspekcie rozwoju językowego, ale także emocjonalnego, psychicznego jak również wpływa na budowanie pozytywnych relacji i bliskość z rodzicem. Czytanie książek powinno stać się codziennym rytuałem, np. przed snem.

W zależności od wieku dziecka należy dostosowywać tematykę treści. Obrazki w książce można wspólnie omawiać - prowokować dziecko pytaniami do opowiadania tego, co znajduje i dzieje się na ilustracji. Warto z dzieckiem rozmawiać  o treści każdej przeczytanej bajki lub wiersza, to świetna zabawa edukacyjna.

Podczas pobytu w domu należy ograniczyć korzystanie z technologii wysokich – telefon, tablet, telewizja. Dzieci do trzeciego roku życia nie powinny mieć z nimi kontaktu. Pisząc te słowa, sama się w tym miejscu uśmiecham, bo przecież wszyscy wiemy, że w obecnych czasach i zaistniałej sytuacji to niemalże niemożliwe. Dlatego zadbajmy o to, aby nasze maluszki miały chociaż ograniczoną styczność z tego typu sprzętem. Pozwólmy dzieciom na oglądanie bajek, jednak postarajmy się żeby przedszkolak nie spędzał kilku godzin przed telewizorem, czy innym urządzeniem. Nie jest również wskazane oglądanie TV wieczorem, przed snem. Kontrolujmy, co oglądają dzieci i ile czasu spędzają przed ekranem, wybierajmy bajki, które są ciekawe, edukacyjne i dostosowane do wieku dziecka.

Powyżej przedstawiłam tylko nieliczne przykłady zabaw, które można wykorzystać spędzając  kwarantannę w domach. Myślę, że na pewno znacie Państwo jeszcze wiele innych ciekawych sposobów na wspólne spędzanie czasu z dzieckiem. Zdaję sobie również sprawę z tego, że chwilami może być trudno, może brakować cierpliwości, czasu, a poczucie przygnębienia i zmęczenia może odbierać chęci do pracy, nauki, nie mówiąc już o zabawie. Mimo to, proszę się nie poddawać, starać się myśleć pozytywnie, zadbać o relaks i odpoczynek żeby mieć siłę i energię do codziennych obowiązków.

 Wszystkim rodzicom przedszkolaków życzę dużo zdrowia, cierpliwości, uśmiechu i ciekawych pomysłów na spędzanie czasu z dziećmi oraz radości ze wspólnej zabawy:)

                                                                                                          Monika Kosobudzka - pedagog